Zamordowany na ulicy za krytykę islamu. Dzisiaj mija 14 lat od śmierci Theo van Gogha

Nazwisko Theo van Gogha nie jest przypadkiem. Jego imiennik i pradziadek był bratem samego Vincenta van Gogha, bodaj najsłynniejszego holenderskiego malarza. Urodzony 23 lipca 1957 roku w Hadze reżyser był znany z ostrej krytyki islamu i kpiących poglądów na świat jego wyznawców. Swojemu stosunkowi do tej religii dał wyraz w swojej ostatniej książce, „Allah weet het beter” („Allah wie lepiej”).

Przed śmiercią, wraz z urodzoną w Somalii aktywistką Ayaan Hirsi Ali, nakręcił film „Submission” („Podporządkowanie”), wstrząsający dokument o praktykach wobec kobiet w społeczeństwach islamskich. Autorzy pokazali w nim takie formy przemocy jak przymusowe obrzezanie, chłosty czy maltretowania.

Film spotkał się z krytyką ze strony wyznawców religii Allaha, a twórcom grożono śmiercią. Van Gogh nie zgodził się jednak na ochronę policji. 47-latek został zastrzelony, gdy jechał do pracy – na plan swojej najnowszej produkcji.

Zabójca Van Gogha, Mohammed Bouyeri, 26-letni Holender pochodzenia marokańskiego, został schwytany przez policję zaraz po morderstwie. 26 lipca 2005 roku sąd w Amsterdamie skazał go na dożywotnią karę pozbawienia wolności za zabójstwo. Pięciostronicowy list, przybity do klatki piersiowej reżysera po śmierci, zawierał pogróżki wobec Ayaan Hirsi Ali, Żydów i zachodnich rządów.

Dwa lata po morderstwie w Oosterparku w Amsterdamie, niedaleko miejsca zbrodni, odsłonięto pomnik poświęcony artyście. Nosi on nazwę „De Schreeuw” („Krzyk”).

Theo van Gogh pozostawił po sobie niespełna 30 filmów i 4 książki. Holender był ponadto autorem wielu artykułów.